Ons is op 6 Januarie 2014 terug

K'RANT span van vandag af uit om sy redakteurs en bydraers ‘n ruskans tot 6 Januarie 2014 te gee.

Baie dankie vir die lekkerlees-stories van die afgelope jaar. Buiten die herinneringe wat herroep is, is ou vriendskappe ook hervat.

K’rant het ongelukkig vanjaar ‘n groot verlies gehad met die afsterwe

Hans se lang pad kruis Mandela s’n

HANS LOMBARD skryf: Nelson Mandela het in sy leeftyd meer as 260 toekennings ontvang. Een van die eerste toekennings wat hy in 1990 ná sy vrylating uit die gevangenis ontvang het, was van die Johannesburgse Persklub wat hom saam met FW de Klerk as Nuusmakers van die Jaar 1990 aangewys het.

Die Persklub het ook geskiedenis gemaak aangesien dit die eerste keer

Ingeplof, ja, maar ingegrif

WILLIE BUYS skryf: Die berig in K’rant oor die sloping van die ou Perskorgebou in Empireweg, Auckland Park, Johannesburg, het gemaak dat ek iets doen het wat ek myself belowe het ek soos die pes sou vermy. Dit is naamlik om soos die lewe aanstap, NIE te verval in die een van die irriterendste ouderdomsgewoontes nie. En dit is om dit wat was, op te rakel in die hede. Jy weet, mense te verveel met dié soort van ding: Dit laat my dink aan toe ek jonk/jonger was …

Toe scoop Lala die kolonel inkluis

LALA WAHL skryf: As 'n mens 'n bietjie mag spog, hier is 'n nota wat dr Willem De Klerk vir my gebring het ná 'n lekker scoop oor 'n groot besending dagga wat die destydse Narkotikaburo onderskep en 'n internasionale smokkelroete ter see blootgelê het.

Ek het in daardie stadium reeds maande lank van die ondersoek geweet en my storie was agtermekaar toe ek die groen lig van die

Evert se hoed en boekie is nie saam

ANKE VAN NIEKERK, weduwee van Evert van Niekerk, skryf: 'n Familielid het, baie opgewonde, vir my gesê: Google bietjie “K’rant - Huldeblyk aan Evert”.

Was my verrassing groot toe ek Willie Buys se berig daar vind (lees hier) asook ene van Suzelle (du Preez) Fourie (lees hier). Dis wonderlik dat iemand, ná 24 jaar, nog aan hom dink. Ja, hy was 'n karakter sonder gelyke.

Twee voorsmakies

PIET EBERSöHN skryf: Jakkie Groenewald se verwysing na Johann Liebenberg en Sybil Coetzee laat my toe dink aan my heel eerste besoek aan Perskor se gesubsidiëerde restaurant destyds nog in Aucklandpark.

Daar was niemand in die lokaal wat ek geken het nie en ek het alleen by ‘n tafel gaan sit. Daar was nog baie ander plek en ek was nogal uit die veld geslaan toe ‘n ouerige, wildvreemde man naderstaan en verneem of hy die tafel met my kan deel. Ek het instemmend geantwoord en gewonder wie hy is.

Fotodag 14: 'n Trotse reus groet

DIE ou Perskor-gebou in Empireweg, Aucklandpark, wat baie jare lank 'n
vesting van die Afrikaanse gedrukte woord was, word gesloop.

Waar vroeër 'n bedrywige koerantkantoor, 'n gekletter van tikmasjiene, die gelui van telefone en die gedreun van rolperse was, dreun nou

Heugelikste sending Alaska toe

PHILIP DEETLEFS skryf: Piet Ebersöhn se storie oor sy eerste “trip” het my herinner aan een van die heuglikste trips wat ek as koerantman gehad het toe ek destyds op my drie-jaar lange “trip” Londen toe is vir die Perskorgroep.

In daardie jare was British Petroleum (BP) besig om die oliepyplyn van Prudoe Bay in die heel noorde van Alaska en reeds in die Arktiese

Landstem het wolf van deur gehou

CHARL THOM skryf: Verwysings hier en daar in K'rant-stories na die ou Landstem vervul my met nostalgiese herinneringe. Trouens, dis die einste ou Landstem wat daarvoor gesorg het dat ek as groentjie in die joernalistiek nie honger gely het nie,

Ek was destyds in my eerste werk by die SAUK as junior verslaggewer en baie rou toe ek met 'n baie karige salaris siel en liggaam aanmekaar

Samevoeging van Sondagkoerante en duur Switserse wekkers

WILLIE BUYS skryf: Die berig uit Hanekraai deur Johan Vosloo oor die amalgamasie van die Afrikaanse Sondagkoerante, Die Beeld (Naspers) en Dagbreek (Afrikaanse Pers Bpk), het heelwat herinneringe uit my geheue-argief  losgemaak. Ek weet ook ‘n ietsie daarvan want ek was as ‘n joernalis en kollega van hom en die fraaie Lucia Gomes, wat ook ‘n Hanekraai-bydrae gelewer het, ten nouste op voetsoolvlak deel van die intense redaksionele stryd tussen die twee grootste Afikaanse

Diesulkes begrawe ʼn mens nie

THIJS NEL, voormalige kunsredakteur van Die Vaderland en internasionaal bekende kunstenaar, skryf: Frikkie van der Walt se woes-ry-storie het my aan Hendrikus van der Walt herinner ... een van die stil en waarskynlik heel vergete prinse in die drukkery toentertyd (in my tyd) by Perskor in Aucklandpark.

Ek gebruik nie die woord ‘wyle’ nie want vir my gaan niemand dood

ABsoluut DOL oor Abdol

LEN LINDEQUE, het in 1974 dié pragskets van Abdol van der Merwe, werksbestuurdes van die letterpersafdeling by Perskor, gemaak.  Abdol was 'n man wat 'n mens nie sommer kon miskyk nie as gevolg van daardie welige weglêsnor van hom.

Maart 1974

Abdol was ook gewild by die redaksies van Perskor vanweë sy vriendelike aard, hulpvaardigheid en kenner van sy werk.

My eerste ‘trip’ as koerantman

PIET EBERSöHN skryf: K’rant het nou wel nie die hele foto gebruik nie, maar toe Lala Wahl onlangs ‘n foto van haar ma, Essie, stuur wat tydens ‘n geleentheid van die Vrouelandbou-unie in die eertydse Noord-Transvaal geneem is, het dit my ver laat terugdink aan my eerste “trip” en my eerste scooperigheid as joernalis. Dit was só teen die einde van die jare sewentig by Die Transvaler.

Van parkslaper tot politieke guru

JAPIE BOSCH skryf: Wie sou ooit kon raai dat ‘n jongman wat werkloos in Durban rondgedwaal en in parke geslaap het latere jare elke dag met ‘n das en pak klere by die werk sou opdaag en die ampsbenaming “adjunk-hoofredakteur” van Die Vaderland dra?

Dié man was niemand anders nie as Johann S Liebenberg. ‘n Kort storie oor sy avontuurlustige jong dae het in Perskorhaan van Mei 1972 verskyn.

'n Stem uit die hemel

FRIKKIE VAN DER WALT skryf: Kort nadat Perskor van Aucklandpark na Doornfontein verhuis het, was die terugtog werk en huis toe dubbel so ver met byna ‘n dosyn ekstra verkeersligte. Nie ‘n reuseprobleem vir skofwerkers nie, omdat ons byna nooit in spitsverkeer beland het nie. Op pad werk toe het ‘n mens getrou by verkeersligte stilgehou, maar ná middernag op pad huis toe sonder enige verkeer was ‘n rooi verkeerslig ‘n sinnelose oponthoud. Iemand het gesê ‘n mens hanteer ‘n verkeerslig ná twaalfuur snags soos ‘n stopstraat.

Fotodag 13: 'n Sêd affêre

November 1970

LUCIA GOMES skryf oor die afskeids- geselligheid met die sluiting van Dagbreek om met Die Beeld te amalgameer en Rapport tot stand te bring:

Die amptelike afskeid van die Ou Grote was 'n geselligheid in die APB se direksiekamer. Die bestuur, die redaksie, sirkulasie en lede van die

‘n Donderdag wat anders was

JOHAN VOSLOO skryf: Daai Donderdag van 29 Oktober 1970 het half begin soos alle ander Donderdae -- ietwat grommig. Mense van 'n Sondagkoerant begin hier teen die einde van die week net so 'n rapsie paniekerig word. Dinsdag en Woensdag se geskerts is op Donderdae bra uit pas.

Toe ek gang opstap, staan Sakkie Perold van Kaapse faam ook daar --
ewe drentelend voor mnr. Dirk Richard se kantoor. Verder af in die gang loop Peet Simonis in sy bosbaadjie. Hier is iets, hier is pêre, dog ek so stillerig. Hierdie uit die Kaap opkommery is nie elke dag se ding nie! As ek maar geweet het ...

My "terroris" is jou president

PHILIP DEETLEFS skryf: Toe ek in die vroeë sewentigs by Die Transvaler begin werk het, was my politieke horisonne baie beperk. Ek is gebore kort nadat apartheid uitgevind is en ek is in hierdie stelsel grootgemaak en my realiteite was daar rondom gevorm.

Amper soos ‘n 40-jarige Zimbabwiër vandag die wêreld sal aanskou? Sy lewe lank nog net een heerser beleef.

Oor prekery en die lang naald

JASPER SCHELLINGERHOUT (let op die spelling van my van), oud-Vaderland en nou 'n afgetrede dominee,  skryf oor die lengte van ‘n preek:

Ek het nou maar eenmaal ‘n erge hekel aan preke wat mank gaan aan goeie substans en inhoud. Self doen ek moeite om ‘n tema behoorlik toe te lig en dan dwaal die horlosie se lang naald bietjie verby kerkuitkomtyd. My vrou moes my van tyd tot tyd suutjies berispe hieroor. (Was darem nou nie naastenby so ‘n uitgerekte storie soos Herman Charles Bosman se Ps. 119-singery nie, dankie tog!)

Jan, Jan, Jan, die man van staal

PIETER KRUGER skryf: Ek kry twee weke gelede ‘n oproep op my selfoon, maar voordat ek dit kon beantwoord, sit die persoon aan die ander kant neer.

Seker maar iemand wat ‘n “piece job” soek en nie meer sellfoontyd het nie, dog ek.

En wie antwoord toe ek terugbel? Jan van der Merwe.

Sindikate slaan toe en steelfoto’s span die kroon

FRIKKIE VAN DER WALT skryf: Voornemende regslui studeer jare lank aan universiteite om hulle beroep te bemeester. Misdadigers vat gewoonlik ná 'n onbesonne blaps kortpad tronk toe vir gespesialiseerde opleiding deur geharde misdadigers. In dié “universiteit” leer hulle prakties hoe om 'n opvolgbesoek deur die polisie en inhegtenisneming te vermy. Die meer geslepe kalante word dáár, voor hul ontslag, deur sindikaatleiers gewerf en by bendes betrek.

Jare dertig se politiek sorg vir blywende herinneringe

TJAART VAN DER WALT, oudjoernalis en direksielid van Hoofstadpers, een van die filiale van Perskor, was een van diegene wat in 1971 aan Rooi Rose se Kerstafel ‘n storie vertel het wat hy nooit sal vergeet nie.

Hy skryf in daardie jaar se Kersuitgawe van dié vrouetydskrif: Waarskynlik omdat ek die enigste derdejaarstudent was wat in my

Fotodag 12: Len se Pen weer doodreg

Len Lindeque is terug in Aucklandpark! Sy glimlag is nog net so breed soos altyd en sy "Hallo Baby" weerklink soggens net so gulhartig soos vanouds. En dit bewys dat hy volkome herstel het van sy onlangse en ernstige siekbed.

Februarie 1972

Len het onder meer 'n groot operasie ondergaan en daar is op een tydstip vir sy lewe gevrees.

Rugby se universele taal

PIET EBERSöHN skryf: Hulle (ingeligte waarnemers/betroubare bronne?) sê die liefde praat ’n universele taal. Daaroor kan ek nie saam praat nie, maar ek kan bevestig dat rugby wel ’n universele taal besig.

Op 8 November 1980 het die Franse rugbyspan van Jean-Pierre Rives op Loftus Versfeld in Pretoria teen die Springbokke gespeel en ver verloor, 37 – 15. Die somertoets noem hulle dit.

Ongerepte Bosveld was Lala se Wilde Weste

LALA WAHL skryf: Bennie Neethling se Bosveldstories voer my terug na my kinderjare op my oupa Eloff se plaas in die Baltimore/Tolwe-omgewing.

"Slang" was die naam van die plaas waar hy gewoon het en die ander twee was Schoemansdal en Matula.

Die dag toe ek vir Charlie help vang het

PEET SIMONIS skryf: Charlie die sjimpansee van Bloemfontein was/is waarskynlik die bekendste sjimpansee op aarde. As hy beloon sou word vir die plesier wat hy aan mense – veral kinders – verskaf het, is hy nou in ‘n hemel.

Dat hy sy rokie geniet het – kyk na die kostelike insetsel daaroor op die internet – sou nie teen hom gehou word nie.

Kosingwesi was eintlik Kozonguizi

HANS LOMBARD skryf: Ek verwys na die berig in K’rant, Kent gij dat volk, onder die naam van Johann Liebenberg, politieke redakteur van Die Vaderland, met verwysing na Johann se ontmoeting met Kosingwesi, sekretaris van SWAPO, tydens die Wêreldhof se uitspraak in Den Haag, wat saam met Johann Kent gij dat volk gesing het (lees hier). Net ‘n regstelling.

Die man se naam was Jariretundu Kozonguizi, president van SWANU (South West Africa National Union). Dit was ‘n opposisieparty van SWAPO van Sam Nujoma, wat die eerste swart president van Namibië geword het. Ek het altwee goed geken tydens my jare as joernalis in Londen.

Piet het Glenda se plaat

PIET ROOS skryf: Daardie advertensie in Kort en Goed was natuurlik C to C = Cape to Cairo-sigarette! (lees hier) As ek reg onthou.

Fotodag 11: Foto's uit 'n toegeplakte boks

JAPIE BOSCH skryf: Met die onlangse opruiming van my garage het ek op meegaande foto's in 'n ou toegeplakte boks afgekom -- almal uit die 1970's. Watse heerlike kyk en gesprek met myself was dit nie.

Nou wonder ek:  as ek sulke kwaliteitfoto's tussen my 'rommel' gekry het, dan moet daar seerseker nog garages van ander oud-kollegas wees waar versteekte Perskor-"skatte" is. 

Carl leer die vanselfsprekende waardeer

CARL NÖFFKE, destyds hoofredakteur van Die Transvaler, was een van diegene wat in 1971 aan Rooi Rose se Kerstafel ‘n storie vertel het wat hy nooit sal vergeet nie. Hy skryf in daardie jaar se Kersuitgawe van dié vrouetydskrif: Die skraal Australiër het skielik bewoë geraak en na die sitkamer se venster gestap. Buite het Parys wit van die sneeu gelê. Dit was Kersdag 1964. Toe

Stuur 'n storie aan 'n vriend met dié koevertjie

LITA KOTZÉ skryf vroeër dié week: Dankie vir K’rant wat elke oggend om 5:03 op my rekenaar afgelewer word -- ‘n paar oomblikke se lekker loop op vergange se paaie.

Nou wil ek net weet: ek het nou al my drie geleenthede ‘n sekere K’rant vir vriende aangestuur om die spesiefieke bydrae van die dag te lees. Het sopas die “Ouma Pulane”-storie weer aangestuur. Maar nou wonder ek as non-digitale-verstaner skielik: sal hulle op die kop kan kliek en sal dit oopmaak? Of moet hulle eers op K’rant ingeteken wees?

My oë is nog bietjie mistig van die storie, so sukkel steeds om die letters op die sleutelbord mooi raak te sien.

(Teen die agtergrond van Lita se vrae sal daar voortaan links onder elke storie in K'rant 'n klein koevertjie met 'n pyltjie daarop verskyn. Klik daarop, voltooi die vorm en stuur sodoende 'n epos met die skakel van die betrokke storie aan iemand. -- Red.)

Luislange was wesenlike gevaar

PIET EBERSöHN skryf: Bennie Neethling stuur foto’s van ‘n rits luislange wat in die destydse Noord-Transvaal doodgemaak is (lees hier) en al waaraan julle dink is die ontkleedanseres Glenda Kemp en haar mak luislang, Oupa.

Meegaande hoofberig uit Die Morester en Noord-Transvaler (wat later deel van die Perskorryk sou word) van 20 Junie 1958 toon egter dat luislange destyds ‘n wesenlike gevaar in die Bosveld ingehou het.

Glenda was ʼn ‘beat’ op sigselwers

PHILIP DEETLEFS skryf: Toe ek Jakkie Groenewald se stuk oor Glenda Kemp in K’rant lees, het ek onthou dat Glenda op 'n kol eintlik my "beat" was.

Ek onthou veral van gevalle waar sy op klein plattelandse dorpies haar trieks gedoen het, want dis waar die stories was. Die plaaslike bevolkings wou almal graag vir haar gaan kyk, maar die dorpies se sedebewakers het geglo die hele dorp en sy mense sal in die vagevuur verteer word as hulle hierdie "heks" op hul dorp toelaat. Dit was altyd lekker stories en ek en Glenda het mettertyd redelik goed bevriend geraak.

Maar Frans Scheepers se foto en sy vraag? Ek kan nie met eens 'n geringe sweempie van oneerlikheid sê ek onthou dit hoegenaamd nie. Ek moet darem ook byvoeg dat my geheue nie al hoe beter word nie.

Hier is Lee en Edmond Furter

EDMOND FURTER, gewese Transvaler-joernalis, skryf na aanleiding van Lita Kotzé se navraag oor die mense van Transvaler (sonder die Die) en Noord-Transvaler Metro: Lee Furter doen regswerk en
internasionale handelskontrakte vir Ruag in Switserland.

Ekself is die redakteur van Sheqafrica.com in Johannesburg.

Weduwees as roofdiere beskou

GERHARD BURGER het ná Jasper Schelleringhout se uittreksels uit Kort en Goed van November 1942 in sy eie boekrak gaan krap en op iets afgekom: Wat elke weduwee behoort te weet.

Dit was die treffende opskrif van ʼn artikel in Desember 1941 se uitgawe van Kort en Goed, ofte wel K en G.

Die dag toe die Swapoman ‘Kent gij dat volk’ saamsing

JOHANN S LIEBENBERG, destyds senior politieke skrywer van Die Vaderland, was een van diegene wat in 1971 aan Rooi Rose se Kerstafel ‘n storie vertel het wat hy nooit sal vergeet nie. Hy skryf in daardie jaar se Kersuitgawe van dié vrouetydskrif: Die Vrydagaand van 15 Julie 1966 was miserable en motreënerig. My gesin en skoonouers was op ons eerste vakansie in Europa, maar ek het in die kroeg van die Ambassador Hotel in Den Haag met die bestuurder staan en gesels toe

Fotodag 10: Jakkie ontmoet Mohammad Ali

JAKKIE GROENEWALD skryf: Ek sien die manne vra foto’s van my in Binnelanders. Daarvan het ek ongelukkig nie.

Ek skiet tans aan Pandjieswinkel van PG du Plessis en sal foto’s neem.

Hier is intussen een van my saam met Mohammad Ali toe hy SA in die jare negentig besoek het. Ek was in daardie stadium hoofbestuurder

Jasper snuffel ’n stukkie Africana uit

JASPER SCHELLINHERHOUT, oud-Vaderlandman (1974 – 1977) het bietjie in sy eie boekery gesnuffel en ‘n Kort en Goed-uitgawe van November 1942 opgediep en vir ons ‘n paar prikkelende goed daaruit gestuur. K’rant het ‘n tyd gelede juis melding gemaak van hierdie “Readers’ Digest”-soort tydskrif in Afrikaans wat in 1939 die lig gesien het as ‘n perdjie uit APB se stal.

Caps Roden se duikslag amuseer steeds

BENNIE NEETHLING skryf: In die laat jare vyftig was Potgietersrus se rugbyspan een van die beste plattelandse spanne in die land. Soos oraloor is daar maar aartsvyande op die rugbyveld. Só het Potties en Petersburg nie ooghare vir mekaar gehad nie.

Een Saterdag moes die spanne makaar die stryd aansê en ek moes oor die wedstryd berig.

Ouma Pulane se huis toe gaan

In Rooi Rose se Kersuitgawe van 1971 skryf die blad se redakteur, MARTIE SNYMAN, onder die opskrif “Dit sal ek nooit vergeet nie” soos volg:

As ‘n mens terugkyk op ‘n joernalistieke pad wat byna 25 jaar ver na die dinge van gister en eergister toe streep, is daar baie insidente wat jy onthou. Sommige borrel só oor van die lag en die lekker dat jy jou

Daar was nie skandes en skandale om lieflike Glenda nie

FRANS SCHEEPERS, gewese redaksielid van Die Transvaler, skryf: Ja, ek onthou Glenda Kemp baie goed, met liefde en deernis. Ek het haar nooit op die dansvloer met Oupa die reuseslang in aksie gesien nie, maar ek het Glenda, die mooi fyn meisiekind van die Rodeon-Hoërskool op Swartruggens in die destydse Wes-Transvaal goed geken.

Glenda het ietwat van 'n moeilike kinderlewe gehad. Maar hier in die

Antonie se droë humor bly Jasper by

Jasper Schellingerhout skryf: Die skrywe van Tjaart Richards oor sy pa Antonie, het my laat dink aan sy “droogheid” as dit by sêgoed kom.

By dieselfde Aucklandpark waarvan Tjaart, sy seun, skryf, het die fotostaatmasjien in die subkantoor van Die Vaderland gestaan. Een van daardie waarvan die papier nog in rolle was wat na rou geelwortels geruik het, veral as die masjien lekker warm begin raak het.

Fotodag 9: Fotograaf wees, is nie net drawwe nie

Persfotograwe het dit soms nie te waffers nie. Hulle moet dikwels langs die rugbyveld draf om 'n wendrie te probeer skiet, dan weer 'n gru-toneel van 'n ongeluk op film vaslê.  Gelukkig is daar ook die "ligter" oomblikke wat in 'n mate vir die minder lekkeres vergoed.  Meegaande foto's van Vaderland-fotograwe het in Junie 1977 in Perskorhaan verskyn.

Oupa knip afssssspraak kort

JAKKIE GROENEWALD skryf: Noudat daar so na Glenda Kemp verwys word ...

Toe Glenda op die kruin van haar ontkleeloopbaan was, moes ek vir Die Vaderland ’n onderhoud vir ’n storie vir die kunsredaksie met haar gaan voer.

Hartoorplantingsdrama het ook sy humor bevat

NÁ gister se alte lang inleiding stel K’rant HERMAN SNYMAN sonder meer aan die woord. Sy onderstaande bydrae het in Rooi Rose se Kersuitgawe van 1972 onder die kapstok “Dit sal ek nooit vergeet” verskyn. Met die afspeel van die gebeure was Herman Dagbreek en Sondagnuus se Kaapstadse verteenwoordiger.

’n Kort kuiertjie met Herman Snyman

Piet Ebersöhn

PIET EBERSöHN skryf: Vra ‘n bietjie vir Herman Snyman om ‘n storie vir K’rant te skryf oor sy verleentheid die slag toe hy hartoorplanter Chris Barnard gebel het, het iemand – ek dink dit was Willie Buys – lank, lank gelede gesê. Ek bel toe vir Herman en vra.

Waar is Transvaler en Metro se mense?

LITA KOTZÉ, gewese redaksielid van Transvaler en Noord-Transvaler Metro, skryf: Ek het ‘n paar weke gelede K’rant ontdek toe ek op Google rondgespeel het op soek na iets. Ek het summier ingeskryf. Nou is dit te lekker om elke oggend vroeg my koerant tuis “afgelewer” te kry. Dis net, julle praat van kollegas van só lank terug, dat dit vir my ‘n openbaring is oor watter bekende name in die openbare lewe vroeër in die joernalistiek was. Dit is nietemin ‘n heerlike nostalgiese reis om daagliks te lees wat die “oumanne” gedoen het – hoe hulle die joernalistiek bedryf het. Stout, soms!