KARIN PRETORIUS skryf: K’rant se joernaalmeester, Japie Bosch, het onlangs na my Rhodesiese artikel verwys waarin ek skryf oor die moderne elektronika wat ons oudjoenaliste nie beskore was nie.Dit het my herinner aan die troue van min PK van der Byl – minister van vervoer, krag en poswese in Zimbabwe-Rhodesië – met prinses Charlotte von Liechtenstein, op Vrydag 31 Augustus 1979 in Waldstein in Oostenryk.
Dit was een van die mees intensiewe en uitputtende artikels – geestelik en fisiek –wat ek nóg vir Rooi Rose moes skryf, hoofsaaklik vanweë die gebrek aan ‘n iPad, selfoon en die internet waarna Maureen Swart in haar interessante artikel ook verwys.
 |
| Karin se storie oor die troue in Waldstein wat eksklusief vir Rooi Rose geskryf is. |
Die troue was ‘n wêreldscoop vir Rooi Rose, aangesien ek die enigste buitelandse joernalis was wat ‘n uitnodiging ontvang het en die minister die artikel eksklusief in Rooi Rose gepubliseer wou hê.
Ek glo die meeste joernaliste sal saamstem dat ‘n scoop maar ‘n twyfelagtige voorreg kan wees, gedagtig aan die spanning en verantwoordelikheid wat dit meebring. Al het jy as Afrikaanse joernalis die kans gehad om skouers te skuur met die room van Europa se adellikes in die 12e eeuse Schloss Waldstein naby Graz, digby die Hongaarse grens.
En natuurlik was tant Bybie en Maureen Hyman in hul noppies dat Rooi Rose die uitverkorene was. Dit was egter die einde van die maand se spertyd en hulle het spesiaal ‘n ‘gat’ in die tydskrif gelaat in afwagting van my kopie uit Wene.
My vlug vanuit Salisbury het op Jan Smuts-lughawe geland en ek het aangesluit by fotograaf Herman Potgieter vir ‘n vlug na Wene. Vandaar ‘n aansluitingsvlug na Graz en dan ‘n gehuurde motor na Waldstein.
 |
| 'n Rooi Rose van 1979. |
Ek sou die artikel in Oostenryk klaar skryf, waarna Herman dan met die films en my artikel terugvlieg na Johannesburg om die spertyd te haal. Ek moes vooruit ook aan byskrifte vir moontlike foto’s dink.
 |
| Bruid en bruidegom steek trouringe aan die vingers. |
Hoe heerlik sou ‘n iPad nie in my handsak gepas het nie!
En as ek maar die geskiedenis en agtergrond van die twee besonderse mense vooraf op die internet kon
google, kon ek dit vroeër persklaar gekry het vir toevoeging tot die artikel. Dit sou my eindelose tyd en energie bespaar het.
Want dan sou ek nie twee dae voor die troue by die
familie se kasteel, tydens ‘n onderhoud met mnr Pieter Kenyon Fleming-Voltelyn Van der Byl (Pie-kay soos hy bekend was onder vriende) tyd moes mors met vrae oor Cambridge; die familieplaas Fairfield naby Napier wat 200 jaar in die familie is; sy pa maj Piet van der Byl wat van 1943 tot 1948 minister van naturellesake in ons kabinet was; hoe en wanneer hy in Rhodesië as minister beland het met verskeie portefeuljes deur die jare; sy titels agter sy naam ID, GLM, MP.
Dit alles terwyl die minister eintlik, geklee in ‘n jaguitrusting van khaki-kniebroek met leeronderbaadjie, stewels en met ‘n Sherlock Holmes-pet op sy kop, brand om by die familie-uitstappie saam met die prinse aan te sluit vir takbokjag in die Alpe voor sononder!
 |
| PK Van der Byl |
• Haar pa was Sy Hoogheid prins Heinrich Karl, seun van die tóe regerende prins Frans Josef 11 van die prinsdom Liechtenstein;
• Haar ma was Haar Koninklike Hoogheid prinses Elizabeth, jongste dogter van keiser Karl, die laaste koning van Hongarye en keiser van Oostenryk.
• Sy was ook die susterskind van Sy Keiserlike Hoogheid Aartshertog Otto von Hapsburg wat as oudste seun die troonopvolger ná sy vader moes gewees het.
Ek sou Lottie kon laat om haar troureëlings te tref en ek sou nie so woes notas moes neem om tog net alles op papier neer te pen, terwyl ek terselfdertyd ‘n oog moes hou oor die foto’s wat Herman neem vir byskrifte.
Dit was nie al nie. Daar was ook die geskiedenis van die kasteel, boustyle, kunsskatte, Rococo-kapel waar die troue sou plaasvind, 150 gaste met titels, die trou-uitrustings, spyskaart. Eindeloos.
 |
| Olympia-tikmasjien. |
Sondagaand het ek begin tik. Teen tienuur het gaste begin kla oor my kletterende tikmasjien en die hotelbestuurder het kom navraag doen. Hy’t my die gerief van sy kantoor aangebied, weg van enige gaste waar ek die volgende twee dae sonder ophou gewerk het.
 |
| Herman Potgieter |
Ek het laastens gereël dat ek by die kantoor van Carel Leonhardt, destydse SAUK-verteenwoordiger in Londen, aandoen in geval daar enige navrae van die Hymans was.
Daar het ook byskrifte van foto’s gekort en Carel was so vriendelik dat ek van sy teleksfasiliteite kon gebruik maak om die nodige inligting deur te stuur.
Ek kon ook so ewe sy ateljee gebruik om as die SAUK se korrespondent vanuit Salisbury my Monitor-aanbieding deur te bel. Dit was die beste gehalte-telefoonlyn vir enigeen van my radio-aanbiedings óóit!
 |
| Die vierkant van Schloss Waldstein met sy wagtoring dateer uit die 12e eeu |
 |
| Die dorpskinders van Waldstein vermaak die bruidspaar met tradisionele danse. |
 |
| Volgens Oostenrykse tradisie bring ‘n skoorsteenveër geluk en hy’t die bruidspaar ‘n Schilling in die hand gestop. |
 |
| Die bruidspaar met hul gevolg. Die sluier is van Brusselse kant uit die 17e eeu en haar kristaltiara het haar moeder na háár troue gedra. |
